2017-08-30

Ile kofeiny jest w kawie?

CZYM JEST KOFEINA?

Kofeina jest związkiem chemicznym (alkaloid purynowy), zawartym w wielu różnych roślinach, między innymi znajduje się w ziarnach kawy. Została odkryta w 1819 roku przez niemieckiego chemika Friedricha Rungego. Dla roślin służy jako naturalny pestycyd i ma odstraszać owady. Działa na nie paraliżująco. Dla wielu ludzi jest nieodłącznym elementem każdego poranka. Niektórzy piją kawę, niekoniecznie ze względu na jej smak (zwłaszcza tą niedobrą), ale chcą po prostu dostać kopa na dalszą część dnia, co gwarantuje im właśnie kofeina. My zdecydowanie bardziej wolimy łączyć pozytywne działanie kofeiny z fantastycznym smakiem kawy. Kofeina jest środkiem psychoaktywnym stosowanym również w wielu napojach gazowanych oraz energetycznych. Jednak naturalnie występuje także w herbacie, czekoladzie czy yerba mate. Zawarta w takich formach jest znana jako teina, guaranina czy mateina.

JAK DZIAŁA KOFEINA?

Przyjmuje się, że śmiertelna dawka kofeiny dla człowieka to około 192 mg na kg masy ciała. Przyjmuje się, bo nikt nie zdołał tego zbadać na człowieku. Zbyt duże dawkowanie kofeiny może powodować jednak inne niekorzystne efekty zdrowotne takie jak podwyższone ciśnienie, zakłócenie rytmu snu czy stany lękowe. Picie 4-6 filiżanek kawy dziennie nie wpływa negatywnie na nasze zdrowie. Jest to dawka około 400-600 mg kofeiny, a 6 mg na kg masy ciała. Jednak musimy pamiętać, że każdy człowiek inaczej reaguje na kofeinę, co wynika z różnić genetycznych.

Nie możemy jednak bać się kofeiny, ponieważ potrafi ona działać bardzo pozytywnie na nasz organizm. Po wypiciu filiżanki kawy poczujemy się lepiej nie tylko fizycznie, ale i psychicznie. Dzieje się tak, ponieważ kofeina stymuluje wydzielanie serotoniny, dopaminy oraz hormonu adrenaliny. Dzięki temu lepiej się koncentrujemy, zapamiętujemy i zapominamy o zmęczeniu. Ponadto kofeina obniża ryzyko wystąpienia takich chorób jak Alzheimer i Parkinson.

Musimy wiedzieć o tym, że bardzo łatwo możemy się uzależnić od kofeiny. Na tę samą porcję kofeiny każdy reaguje inaczej, dlatego nie ma jasno określonej dawki, od której możemy się uzależnić. Uzależnienie rozpoznamy po tym, że możemy odczuwać zmęczenie niepowiązane z żadnym wysiłkiem fizycznym, które ustąpi po wypiciu filiżanki kawy. Codzienną dawkę kofeiny powinniśmy zmniejszyć również, gdy odczuwamy częste bóle głowy, otępienie czy apatię.

CO WPŁYWA NA ILOŚĆ KOFEINY W KAWIE?

Ilość kofeiny w kawie nie jest kwestią zamkniętą. Dwie filiżanki espresso mogą mieć zupełnie inny poziom kofeiny. Wpływ na to ma wiele czynników, które Wam teraz przybliżymy:

Rodzaj ziaren - Znamy wiele różnych odmian kawy, które posiadają inną dawkę kofeiny. Najpopularniejsza, czyli arabika, posiada stosunkowo małą ilość kofeiny (1-1,5%) w porównaniu do robusty (1,8-4%)
Stopień wypalenia kawy- Ziarna kawy jasno palonej posiadają większą ilość kofeiny. Ciemniejsze ziarna są dłużej wypalane, przez co tracą odrobinę swoich właściwości.
Forma przygotowanej kawy- Zawartość kofeiny w kawie różni się od sposobu jej przygotowania. Espresso będzie posiadało zdecydowanie mniejszą dawkę niż kawa zaparzona w sposób tradycyjny.
Pojemność kawy - Na całkowitą zawartość kofeiny wpływa również pojemność przyrządzonej kawy. Pijąc napój o pojemności 360 ml, spożyjemy więcej kofeiny, niż byśmy go przygotowali w filiżance 30 ml.

ILE JEST KOFEINY W KAWIE?

Ilość kofeiny w kawie nie jest kwestią zamkniętą. Dwie filiżanki espresso mogą mieć zupełnie inny poziom kofeiny. Wpływ na to ma wiele czynników, które Wam teraz przybliżymy:

Espresso - Przygotowanie espresso polega na przeciśnięciu małej ilości gorącej wody przez drobno zmieloną kawę pod wysokim ciśnieniem. Kawa przygotowana w taki sposób zawiera dość dużą dawkę kofeiny, bo 1700-2250 mg/l. Jednak nikt z nas oczywiście nie pije litra espresso. Kawa przyrządzona w filiżance o pojemności 25-35 ml, zawiera około 65 mg kofeiny.
Kawa parzona - Najbardziej popularną formą parzenia kawy w europie jest brewing, czyli zalewanie jej zmielonych ziaren gorącą wodą. Przygotowana w ten sposób kawa w filiżance o pojemności 250 ml posiada około 70-140 mg kofeiny. Różne proporcje kawy i wody mogą wpływać na różnice w ilości kofeiny.
Cappuccino - Kawy mleczne takie jak cappuccino czy latte macchiato są przygotowywane na bazie espresso. Dolane mleko nie powoduje zmniejszenia zawartości kofeiny w kawie. Zatem napoje mleczne posiadają taką samą ilość kofeiny co espresso.
Kawa rozpuszczalna - To kawa parzona w sposób tradycyjny, lecz jej kryształki rozpuszczają się w wodzie. Do przygotowania takiej kawy wystarczy zalać dwie łyżeczki kawy gorącą wodą. Kawa rozpuszczalna podczas procesu wytwarzania traci część kofeiny. Przygotowany z niej napój w filiżance 220 ml zawiera ok.50-80 mg kofeiny.
Kawa bezkofeinowa - Mimo, że nazywamy ją bezkofeinową, to jednak nie jest pozbawiona jej do końca. W średnim kubku może zawierać 1-7 mg kofeiny. Należy pamiętać o tym, że na różnice w ilości kofeiny może wpływać sposób dekofeinizacji.

Wszystkie te proporcje są oczywiście orientacyjne i nie zawsze będą się zgadzać. Jak już wspominałem, ma na to wpływ bardzo dużo rzeczy. Każda plantacja, czy palarnia kawy, zajmuje się swoimi ziarnami na tysiąc różnych sposobów, dlatego właśnie kawa zadziwia nas swoją różnorodnością i nigdy się nie nudzi.